Rughernia: de oorzaak van jouw beenpijn?
Rughernia: de oorzaak van jouw beenpijn?
Laatste update: 6 december 2025
Auteur: De Fysiovrienden
Medische review door: Stijn Willems
Fysiotherapuet & Manueel therapeut
De Fysiovrienden
Leerpunten van dit artikel
Een rughernia veroorzaakt specifieke zenuwpijn, maar is lang niet altijd de reden van uitstralende beenklachten.
De meeste herniaklachten herstellen vanzelf binnen enkele weken, waardoor een MRI meestal niet direct nodig is.
Niet elke uitstralende beenpijn wijst op een hernia, waardoor een juiste beoordeling essentieel is voor de juiste aanpak.
Wanneer je rugklachten met uitstralende beenpijn ervaart, wordt al snel gedacht dat de klachten door een rughernia komen. Toch hoeft een hernia niet de oorzaak van je klachten te zijn. Wel is het handig om een klacht die het gevolg zijn van een hernia te herkennen. Wij leggen graag uit hoe:
De Fysiovrienden
Wat is een hernia van de lage rug?
De term hernia staat voor ‘een uitstulping van een orgaan of weefsel uit de lichaamsholte waar het normaliter in ligt’. De meest bekende hernia is de hernia van de lage rug ofwel ‘de lumbale Hernia Nucleus Pulposus’ (HNP).
De Nucleus Pulposus staat voor de binnenste kern van de tussenwervelschijf, welke kan uitstulpen na schade van de buitenste ring (Annulus Fibrosis). Er kan druk op de zenuw ontstaan en het lichaam wil deze uitstulping opruimen. Het gevolg is een ontstekingsreactie.
Omdat vlak in de buurt de wortel van de lange beenzenuw (n. Ischiadicus) loopt, kan deze ontstoken raken. Dit geeft een typerende schietende uitstralende beenpijn, in de volksmond ook wel eens ‘ischialgie’ of ‘ischias’ genoemd. Professionals noemen dit radiculaire pijn [1].
De Fysiovrienden
Hoe vaak komt een rughernia voor?
Het aantal mensen dat zich bij de huisarts meldt met uitstralende beenpijn vanuit de rug is 12 per 1.000 patiënten per jaar [2,3]. Het aantal mensen dat op een bepaald moment met dit soort klachten rondloopt, is 36 per 1000 patiënten per jaar.
Uitstralende beenpijn komt het meest voor in de leeftijdscategorie van 75 tot 84 jaar. De mate waarin de uitstralende beenpijn ook echt wordt veroorzaakt door een hernia is het bij hoogst bij mensen tussen de 30 en 64 jaar.
Negentig procent van de hernia’s komt voor op het niveau van de L4-L5 en L5-S1 (elk circa 45%). De overige, hoger geleden niveaus, komen een stuk minder vaak voor. Vijf procent van de mannen en 4% van de vrouwen maakt in zijn of haar leven een periode mee van uitstralende beenpijn mee.
Wil je duurzaam van je klacht af?
Wij vinden dat iedereen een pijnvrij en klachtenvrij leven verdient. En daarom
hebben wij een team van specialisten dat je graag wil helpen. Maak nu een afspraak.
Plan nu je afspraak in
“Door een voorovergebogen houding hebben je longen minder ruimte om zuurstof op te nemen, hierdoor kun je minder kracht leveren.”
– De Fysiovrienden –
De Fysiovrienden
Welke tekenen en symptomen passen bij een rughernia
Uitstralende beenpijn kan meerdere oorzaken hebben. Toch is de pijn die wordt veroorzaakt door een ontsteking van de zenuwwortel typerend.
De klachten die passen bij een rughernia zijn:
Uitstralende beenpijn kan soms spontaan of in rust optreden
Voorover buigen, of lang zitten kan druk of rek op de zenuw geven met pijn tot gevolg
De beenpijn kan erger worden bij drukverhogende momenten zoals ‘hoesten’, ‘niezen’ en/of ‘persen’
Er kunnen uitvalsverschijnselen aanwezig zijn zoals gevoelsstoornissen, krachtverlies en een verminderde reflex
De pijn straalt vaak voorbij de knie tot aan de voet
De beenpijn is scherp schietend van aard (zenuwpijn, denk aan tandpijn)
De beenpijn is dominanter de rugpijn
De Fysiovrienden
Welke factoren vergroten de kans op een rughernia?
We weten niet waarom een hernia bij sommige mensen wel en andere niet ontstaat. Onderzoek laat zien dat de volgende factoren mogelijk het risico op een rughernia vergroten [4]:
Frequent langdurig autorijden (meer dan 2 uur per dag, meer dagen per week)
Langdurig roken
Mentale stress
Zwaar lichamelijk werk (vooral gecombineerd met frequent vooroverbuigen en draaien van de wervelkolom)
Een grote lichaamslengte
De Fysiovrienden
Hoe weet ik of ik een hernia van de lage rug heb?
Een hernia kan nooit bevestigd worden zonder een MRI. De bovenstaande tekenen en symptomen in combinatie met lichamelijk onderzoek vertellen wel of jouw uitstralende beenpijn komt door een ontsteking van de zenuwwortel [5]. Dit betekent niet automatisch dat je klachten ook door een hernia komen.
De Fysiovrienden
Chronische pijn door compensatie en verkeerde gedachten
Wat we vaak in de praktijk zien, is dat chronische lagerugklachten ontstaan doordat je een acuut probleem gaat compenseren. Je gaat anders bewegen om het pijnlijke weefsel te ontzien. Of je vermijdt een beweging (zoals bukken), omdat je denkt dat je rug versleten is en dat de beweging de slijtage zal verergeren. Dit kan – net als het nemen van onvoldoende rust – zorgen voor een overbelasting van de omliggende spieren.
Deze compensatie zorgt voor een veranderd en nieuw bewegingspatroon. Dit bewegingspatroon brengt de buik- en rugspieren in de war en zorgt ervoor dat deze juist te veel gaan aanspannen. Hierdoor worden pezen en banden steeds gevoeliger. Dat kan weer pijn veroorzaken. Deze pijn zorgt vervolgens weer voor het ontzien van houdingen en bewegingen. En zo blijf je aan de gang. Ook kan het zijn dat je verkeerde ideeën en gedachtes hebt die het herstel van rugpijn kunnen vertragen [6].
Wil je duurzaam van je klacht af?
Wij vinden dat iedereen een pijnvrij en klachtenvrij leven verdient. En daarom
hebben wij een team van specialisten dat je graag wil helpen. Maak nu een afspraak.
Plan nu je afspraak in
De Fysiovrienden
Moet er een MRI worden gemaakt bij het vermoeden van een rughernia?
Een ontstoken zenuwwortel zorgt voor de typerende uitstralende beenpijn. Gelukkig herstellen de meeste klachten vaak spontaan binnen 8 tot 12 weken en daarom is niet nodig om een MRI te maken. Wil je weten wat je kunt verwachten van de hersteltijd van een hernia [6]?
Wat verder belangrijk is om te weten is dat zelfs wanneer er een hernia op een MRI is te zien, dit niet altijd betekent dat je klachten hier ook vandaan komen. Wel kan het zinvol een MRI te maken wanneer:
Er een vermoeden is op een ernstige aandoening
Gevoelloosheid aanwezig is in de schaamstreek en/of het niet goed kunnen ophouden van urine of defecatie
Ernstige motorische (kracht) en/of sensorische (gevoel) uitvalsverschijnselen aanwezig zijn
Er een indicatie is voor een operatie
Wil je meer weten over MRI’s bij het vermoeden van een hernia? Kijk dan waarom er niet altijd een foto of scan hoeft te worden gemaakt [7].
De Fysiovrienden
Betekent rug- en beenpijn altijd een hernia van de lage rug?
Wij snappen dat je graag de oorzaak van jouw beenpijn wilt achterhalen en je wilt weten of de pijn wordt veroorzaakt door een rughernia. Wees voorzichtig met het trekken van conclusie. Niet alle uitstralende beenpijn wordt veroorzaakt door een hernia en er zijn meer oorzaken te achterhalen voor jouw beenpijn.
Stijn is gespecialiseerd in herniaklachten van de lage rug en doet hier zelfs zijn promotieonderzoek naar. Hij heeft een speciale website ontwikkeld waar je kunt leren hoe je zelf herniaklachten kunt oplossen. Als je meer wilt weten, kun je een kijkje nemen op www.letsgofysio.nl.
Als je liever persoonlijk in de praktijk gezien wilt worden, kun je een afspraak maken. Neem hiervoor contact op via de gegevens die op de website staan vermeld.
Wil je duurzaam van je klacht af?
Wij vinden dat iedereen een pijnvrij en klachtenvrij leven verdient. En daarom
hebben wij een team van specialisten dat je graag wil helpen. Maak nu een afspraak.
Plan nu je afspraak in
Je bent altijd welkom met je vragen.
Of je nu niet zeker weet of fysiotherapie iets voor je is, of gewoon wilt sparren over een klacht, je mag ons altijd even bellen of appen. We nemen de tijd om te luisteren, geven eerlijk advies en helpen je verder op weg. Want dat is wat vrienden doen: er zijn als je ze nodig hebt.
Bronvermelding
Locaties
Stratum
Kalmoesplein 12
5643LM, Eindhoven
Aalst/Waalre
Eindhovenseweg 8A
5582 HS, Waalre
Meerhoven
Park Forum 430
5657 HB, Eindhoven
Woensel / Blixembosch
Wildeman 18
5629 KH, Eindhoven
Klachten
Zorgaanbod
For expats
Overige pagina’s
Praktijk informatie
Overige informatie
KVK: 69385092
IBAN:
AGB: 04013001